Wydawca: Świat Literacki
Liczba stron: 144
Oprawa: miękka
Premiera: 18 listopada 2014
r.
Bohumil Hrabal zaprasza nas do miejsca,
które istnieje tylko w jego wyobraźni. Rozpoczynając lekturę „Postrzyżyn”
wkraczamy w magiczny świat wsi z okresu młodości autora, świat który rządzi się
swoimi unikatowymi regułami. Ten utracony raj, pełen jest uroczej
przeciętności, a z drugiej strony nostalgicznych opisów niecodzienności. Nikt w
literaturze w tak barwny sposób nie opisuje trywialnych czynności. W tekście
Czecha nawet proces świniobicia, kłótni czy spotkania biznesowego może być
wypełniony siecią poetyckiego piękna. Siła tej książki polega między innymi na
tym, że Hrabal udowadnia, iż kraina z marzeń wcale nie musi być pełna świeżego
powietrza, młodych drzew i łąk wypełnionych pączkującymi kwiatami.
W "Postrzyżynach" Bohumila Hrabala wkraczamy w magiczny świat wsi z okresu młodości autora
W tej wesołej i tętniącej życiem krainie żyją inni
ludzie. Wszyscy wydają się postrzeleni i niezrównoważeni, a jednocześnie w
swoim szaleństwie niesamowicie. Główną bohaterkę książki jest obdarzona bujnymi
włosami, zjawiskowa Maria. Zauroczeni jej największym atutem mieszkańcy
malutkiego Nymburka, pozwalają swej ulubienicy na różnorakie dziwactwa, które
wypełniają płynące tam leniwie dni. Nagromadzenie nieprawdopodobnych wydarzeń
osiągnie swój szczyt, gdy do jej domu zawita stryj Pepin, człowiek gotowych
anegdot i burzyciel spokoju. W opozycji do charakterystyki stryja oraz Marii stoi
jej mąż, w pełni poświęcony jej kaprysom Francin. Razem z bohaterami poznamy
cuda ówczesnej techniki, udamy się na wysoki komin, będziemy wychowywać szopa
pracza czy jeździć na rowerze w aurze zachwytów ludności.
Bohumil Hrabal w "Postrzyżynach" staje się wybitnym kronikarzem epoki, która minęła
Hrabal jest wybitnym kronikarzem epoki, która minęła,
okresu, kiedy miało się czas na wszystko, co dzisiaj jest tylko złudzeniem,
trwa chwilę, umyka zbyt szybko i nie sięga głębi poznania. Autor napisał
książkę pełną wspomnień podszytych dokładną obserwacją, podsłuchiwaniem i
przyglądaniem się ludziom. Coś, co u nas budzi uprzedzenie lub obrzydzenie, u
niego urosło w ciągu lat do miana marzenia, a dzięki kunsztownej i rozwlekłej
narracji pełnej symboliki oraz kolorytu, te codzienne czynności także nam
przypominają o tym, co dawno zostało zasypane popiołem współczesnych trosk. „Postrzyżyny” czyta się jak enigmatyczną baśń,
oprowadzającą przybysza po tajnikach ludzkiego rozumu, po świecie nie w pełni
poznawalnym, a jednocześnie tak dotkliwie utęsknionym. Pisarz zrobił ukłon w
stronę czasu przeszłego i w kierunku ludzi, dla których przeszłość definiuje
ich egzystencję.
Jest więc to dzieło prywatnych wzruszeń, album pełen cieni minionych
lat, które w zderzeniu z drugim człowiekiem, kreują nowe interpretacje,
wyciągają ze środka wszystko to, co wciąż kwitnące i pachnące. Autor stworzył dynamiczny
fresk, który powinien znaleźć odbiorcę w każdym, kto gotów się zatrzymać, spojrzeć
na siebie z boku i ujrzeć skomplikowaną strukturę świata w naprawdę banalnej,
ujmującej formie.
Twórca „Pięknej rupieciarni” przygotował
nam poetycką powieść o zatrzymaniu czasu w jedynym właściwym momencie, w którym
można wyjść z szablonowego myślenia o codzienności i wsiąść do zwariowanego
dyliżansu zmierzającego do bramy z wielkim napisem Szczęście. Nie jest rzeczą
łatwą pragnienie zobrazowania odmienności i różnorodności, przy jednoczesnym ukazaniu
całej palety fundamentalnych pożądań, które stają się doświadczeniem każdego. A
jeśli do tego dodać dar opowiadania własnych snów, w którym każdy odnajduje
pierwiastek siebie, to można mieć pewność, że z tą sztuką poradzi sobie
wyłącznie bard wybitny, jakim Bohumil Hrabal na szczęście był. Dużą zasługę w
pozytywnym odbiorze dzieła należy przypisać wyjątkowemu stylowi autora. „Postrzyżyny”
są literacko tęczowe i żywe, zbudowane z cennego kruszcu, namacalne, soczyste,
mienią się całą gamą kolorów różnej tonacji i nasycenia.
"Postrzyżyny" Bohumila Hrabala to czeska powieść, którą powinno się smakować w odosobnieniu i ciszy
To taka proza, którą powinno się smakować w
odosobnieniu i ciszy, ale jednocześnie serwować jej fragmenty i pomysły bliskim
sobie ludziom. Bo ta magiczna kraina wraz z całym tłem wydarzeń jakie się w
niej dzieją, to w wykonaniu Bohumila Hrabala pełna poetyckiego piękna składnia
skłaniająca do refleksji, refleksji jednak bardzo powierzchownej, która stanowi
portal do przenoszenia się w czasie i miejscu, gdzie dopiero mogą zaistnieć
rzeczy wielkie. Jest to powieść spod znaku słowa NIE: niebanalna,
nieschematyczna, nieoczywista, nierealna, niecodzienna, nietrudna i niełatwa. Polecam
w pakiecie z filmem, który doskonale uzupełnia tą wyjątkową grę słów. I tylko
tych włosów żal.
Ocena:
